حركت به سمت شبكه هاي نسل آينده فرصت هاي زيادي را جهت ارائه سرويس هاي مختلف و ايجاد منابع جديد درآمد در پيش روي فراهم كنندگان سرويس هاي مخابراتي قرار داده است.
زير سيستم چند رسانهاي مبتني برIP بستري براي ارائه انواع سرويسها و همگرايي شبكه هاي نسل ثابت و سيار محسوب مي شود و دورنمايي از ارتباطات سرويسگرا را فراهم مينمايد وIMS را مدل مناسبي براي ارائه سرويس در شبكه هاي نسل آينده معرفي كرده است.
با توجه به تنوع سرويسها، شارژينگ و صورتحسابگيري در شبكههاي نسل آينده مبتني بر IMS پيچيدگي زيادي دارد. در ارائه برخي از سرويسها بصورت انتها به انتها ، اپراتورهاي مختلف دخالت دارند ، اپراتور فراهم كننده محتوا ، اپراتور فراهم كننده سرويس و يا اپراتورهاي فراهم كنندگان شبكه دسترسي . پارامترهاي بسيار زيادي در ارائه سرويس شبكه هاي مبتني برIMS از قبيل تحرك ، كيفيت سرويس و همچنين با توجه به ماهيت مختلف سرويس ها ( مكالمه، ارتباط صوتي و تصويري، سرويس VOD ، انواع سرويس هاي پيامك و … ) دخالت دارند و اين موضوع بر پيچيدگي سيستم هاي شارژينگ IMS ميافزايد.
با توجه به استاندارد 3GPP TS 32.260 دو روش براي شارژينگ IMS ارائه شده است :
⦁ شارژينگ Offline
⦁ شارژينگ Online
به منظور ارائه شارژ ماهيانه لازم است که اپراتور از روش offlineبرای تهيه صورت حساب استفاده کند.
اين روش real time نبوده و پس از پايان نشست اطلاعات لازم جمع آوری می شود. در حاليکه شارژ prepaid نياز به جمع آوری اطلاعات به صورت online دارد. بدين معنا که قبل از اجازه استفاده از سرويس، بايد نودOnline Charging System(OCS) داشتن اعتبار (credit) لازم را بررسی کند.
1 ) شارژينگ Offline
نودهای مختلف شبکه IMS قادر به توليد اطلاعات لازم برای شارژينگ offline می باشند. در واقع قابليت تشخيص تريگر شارژينگ(CTF) در آنها پياده سازی شده (مثلا شروع، تغيير، پايان نشست…) و پس از تشخيص، اطلاعات لازم را از سيگنالينگ جمع آوری نموده واطلاعات را با پيغام Diameter به نام accounting request(ACR) برای CDF می فرستند
تمام بلوکهای محتوا شبكه SIP (…, MGCF, AS, S-CSCF, P-CSCF, I-CSCF) كه با نشست درگير هستند اطلاعات حسابرسي (Accounting) به CDF ارسال ميكنند. CDF اطلاعات بلوکهای محتوا را جمعبندي کرده و به CGF یا تابع دروازه شارژینگ ارسال میکند. تابع دروازه شارژینگ رکوردهای داده شارژینگ را پردازش اولیه میکند و اطلاعات بلوکهای محتوا را جمعبندي کرده و CDR را ميسازد. CDR به سيستم صدورصورتحساب یا Billing Domain فرستاده ميشود.
2 ) شارژينگ Online
در شارژینگ online قبل از اجازه استفاده از سرويس، بايد بخش Online Charging System(OCS) داشتن اعتبار (credit) لازم را بررسی کند. فقط سه نود AS, MRFC, S-CSCF در شارژينگ online درگير هستند. OCS نيز مشابه CGF میتواند علاوه بر کنترل اعتبار، CDR نيز توليد کند. نودهای شبکه IMS طوری طراحی شده اند که بتوانند تريگرهای قابل شارژ را تشخيص دهند. بعد از تشخيص یک پیام تریگر، اين نودها از OCS تقاضای مجوز میکنند.
کارکرد OCS خود شامل چند کارکرد یا تابع دیگر است که عبارتند از : تابع مدیریت تراز حساب (ABMF-Accounting Balance Management Function) , تابع نرخ گزاری (RF-Rating Function) و تابع شارژینگ برخط (OCF-Online Charging Function).
در اين نوع شارژينگ قبل ارائه سرويس به کاربر، اعتبار وی چک می شود. دو روش مختلف برای اين منظور وجود دارد:
⦁ direct debiting
⦁ unit reservation
در روش direct debiting ، نود شبکه IMS از OCS در مورد اجازه استفاده از سرويس سوال می کند. اگر در تقاضای داده شده هزينه مربوطه ذکر نشده باشد، OCS با استفاده از يک نرخ بندی داخلی به دنبال تعرفه مناسب برای درخواست مربوطه میگردد. بعد از تعيين تعرفه و قيمت ، OCS مبلغ مناسبی را از اعتبار کاربر کم کرده و اجازه ادامه کار را صادر میکند.
در روش unit reservation نيز مانند روش قبل، تعرفه و قيمت تعيين میشود، سپس يک مبلغ مناسبی را از اعتبار کاربر کنار گذاشته، در پاسخ خود حد زمان و يا حجم مبادلات کاربر را تعيين میکند. وقتی موارد مذکور منقضی شد و يا بطور عادی نشست به پايان رسيد، نود IMS مقدار واقعی منابع مصرف شده را به اطلاع OCS میرساند تا از اعتبار کاربر کم کند. اين امکان هم وجود دارد که در طول نشست نود IMS از OCS تقاضای تمديد اعتبار کند.
روش direct debiting زمانی استفاده میشود که اعتبار لازم قابل پيش بينی باشد. روش unit reservation زمانی استفاده میشود که اعتبار و منابع لازم قبل از ارائه سرويس قابل پيش بينی نباشد. معمولا اين روش در مورد نشستها بکار میرود که مدت زمان نشست مالتی مديا قابل پيش بينی نيست. البته اين روش در مورد event ها هم کاربرد دارد.